Systema / sisitiema – rosyjski system walki stworzony na potrzeby wojska, jednostek Specnazu, agentów specjalnych i agentów ochrony najwyższego szczebla.

Systema ma swoje korzenie w tradycji, kulturze i folklorze Rosji oraz jej krajów peryferyjnych.
Jej ślady można znaleźć w stylach staroruskich i kozackich.

Dziedziną, mającą główny wpływ na rozwój systemy była biomechanika ruchu człowieka, a zwłaszcza „Teoria zręczności” Bernsztajna. Analizowano również różne style dalekowschodnich sztuk walki, prowadząc badania w latach 50-tych i 60-tych w tajnych bazach Specnazu.

Do ośrodków tych sprowadzano wielu mistrzów dalekowschodnich sztuk walki zarówno ze stylów wewnętrznych jak i zewnętrznych. Badanie obejmowały także, a może przede wszystkim zjawiska paranormalne.

W kręgu zainteresowania systemy leży wykorzystanie i praca z energią psychiczną (chi). Dlatego też bazą wyjściową systemy jest relaks i praca z oddechem.

Sama technika ma drugorzędne znaczenie i jest kształtowana przez danego instruktora, do jego możliwości psychofizycznych. Ćwiczenia oddechowe w systemie dają podstawy do ćwiczeń z energią wewnętrzną, aż do najwyższego poziomu, czyli bezdotykowego obalenia przeciwnika.

Systema to świadome połączenia ruchu, oddychania i przepływu energii. Nie analizuje się pojedynczych elementów uderzeń, bloków, czy uników. Dany ruch jest naturalną konsekwencją ataku przeciwnika.

Od początku do końca następuje kontrola siły przeciwnika, stosując płynne przejście z bloku czy uniku do kontry dźwigni, rzutem, bądź uderzeniem ręcznym lub nożnym przy jednoczesnym zachowaniu równowagi.

Liczne ćwiczenia oddechowe z partnerem w zwolnionym tempie kształtują tak bardzo potrzebne w samoobronie intuicyjne reakcje na atak. Systema to świadomy trening grupowy i indywidualny koncentrujący się na jednostce oraz maksymalnym rozwoju cech indywidualnych danego adepta.

Głównym odniesieniem filozoficznym jest zgłębienie istoty Boga w świetle religii prawosławnej.